ESOGÜ Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Oğuz Osman Erdinç ve Doç. Dr. Demet İlhan Algın pandemi dönemi uyku bozukluklarını anlatıyor.
Koronavirüs Salgını ve Uyku
Koronavirüs salgını nedeniyle uygulanan sosyal mesafe, okul kapanışları, karantinalar, evden çalışma gibi her yaştan ve her kesimden insanlar için normal rutinlerine önemli derecede değişiklikler getirdi.
Bu salgın hakkında hala çok şey bilinmemekte ve bu belirsizlik endişe, kaygı ve uyku bozukluğunu beraberinde getirmektedir.
Koronavirüs Salgınında Uyku Neden Önemli?
Uyku, fiziksel ve bağışıklık sisteminin etkili çalışması için kritik öneme sahiptir. Uyku, bağışıklık sistemini güçlendirir ve beyin fonksiyonlarını artırarak, karmaşık düşünme, öğrenme, hafıza ve karar verme süreçlerine katkıda bulunur. Yetersiz uyku bağışıklık sistemini bozarak enfeksiyonlara zemin hazırlar.
Aynı zamanda stres, depresyon ve kaygıyı yenmeye yardımcı olan duygusal sağlık ve zihinsel sağlık için önemli bir destekleyicidir. Uyku eksikliği, kişilerde, enerji seviyelerini düşürebilir ve depresyon duygularına neden olabilir veya kötüleştirebilir. Depresyonun yanı sıra, yapılan çalışmalar uyku eksikliğinin anksiyete bozukluğu, bipolar bozukluk ve travma sonrası stres bozukluğu gibi zihinsel sağlık durumlarıyla bağlantılı olduğunu göstermiştir.
Salgın Sırasında Uyuma Zorlukları Nelerdir?
Milyonlarca insan koronavirüs öncesi uykusuzluktan şikayetçiydi. Ne yazıkki pandemi, daha önce uyku problemi olmayan insanlar için bile bir dizi yeni zorluk yaratıyor. Dünyada ve ülkemizde yayılmaya devam eden koronavirüs salgınının yol açtığı korku, endişe ve panik uykumuzu ve uyku kalitemizi büyük oranda etkileyecektir. Özellikle virüsle karşılaşan kişileri ve sağlık çalışanlarını daha yüksek oranda etkileyebilir. Karşılaşabileceğiniz kötü haberlere rağmen, insanların salgınla mücadelelerini ve iyileşen hastalar ile ilgili bazı olumlu dersler bulmaya çalışın. Bir veya iki güvenilir haber sitesine ve her gün önceden belirlenmiş sınırlı bir sürede ziyaret edebilirsiniz. Koronavirüs hakkında güvenilir, kanıta dayalı bilgi ve kaynaklara sahip olmak önemlidir.
Kaliteli Uyku için Neler Yapmalıyız?
Kaliteli uyku için aşağıda belirtilen uyku hijyeni kurallarına uyarsanız uyku probleminizi büyük ölçüde kendiniz çözebilirsiniz.
- Her gün aynı saatte yatınız, sabahları aynı saatte kalkın. Eğer aynı saatte yatıp uykuya dalamıyorsanız bile sabah kalkış saatiniz aynı olsun.
- Yatak odasının karanlık ve sessiz olmasını sağlayın.
-Gündüz saatlerinde güneş ışığına maruz kalın. Yürüyüşe çıkın ya da en azından balkonda oturun.
-Yatmadan önce ılık bir duş almak, bir bardak ılık süt içmek çoğu zaman uykuya dalmayı kolaylaştırır.
-Öğleden sonra saat 2'den sonra kafeini sınırlayın.
- Akşamları hafif yemek yiyerek, uyku ile yemek arasında 3-4 saat zaman bırakın.
-Yatmadan en az dört saat önce egzersiz yapın.
- Yatakta televizyon izlemeyin, kitap okumayın.
-Uyumaya hazır olduğunuzda yatağa gidin. Yedi veya sekiz saat uyuyacak bir uyku zamanı ayarlamaya çalışın. Ancak uykulu değilseniz, siz uyuyuncaya kadar yatağa kalmayın.
- Uyuyamıyorsanız yatakta 20 dk dan fazla kalmayın
- Doktorunuza danışmadan uyku ilacı almayın
Eğer bunları yapmanıza rağmen şiddetli veya kötüleşen uyku veya diğer sağlık sorunlarınız varsa, doktorunuzla iletişim kurmanız ve uygun bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir.
