Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Elif DOYUK KARTAL ‘1 Aralık Dünya AIDS Günü’ hakkında açıklamalarda bulundu.
1 Aralık Dünya AIDS Günü, HIV/AIDS ile mücadelede farkındalığı artırmak, önyargıları azaltmak ve erken tanının önemini vurgulamak amacıyla tüm dünyada çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.
2025 yılı itibarıyla dünya genelinde yaklaşık 40,8 milyon kişi HIV ile yaşamaktadır. 2024 yılında 1,3 milyon yeni enfeksiyon ve yaklaşık 630.000 AIDS-ilişkili ölüm gerçekleşmiştir. Bu veriler, hâlâ HIV/AIDS’in ciddi bir halk sağlığı tehdidi olduğunu göstermektedir.
Ülkemizde 1985’ten bu yana bildirilen toplam HIV pozitif vaka sayısı 45.835, bildirilen AIDS vaka sayısı ise 2.438’dir. 2024 yılı boyunca 1.527 yeni HIV vakası ve 40 yeni AIDS vakası bildirilmiştir. Vakaların yaklaşık %81,8’inin erkek, %18,2’sinin kadın olduğunu ve en çok 25–34 yaş gruplarında görülmektedir.
Dünyada HIV ile yaşayan kişilerin yaklaşık %87’si kendi durumunu bilmekte, ancak antiretroviral tedaviye erişim oranı %77 civarında ve viral baskılanma oranı ise daha düşük kalmaktadır.
Günümüzde HIV her ne kadar erken tanı ve etkili tedaviler sayesinde yönetilebilir bir sağlık durumu hâline gelmiş ise de bu hizmetlere erişim dünya genelinde maalesef eşit değildir. Bu nedenle 2030 yılına kadar AIDS'i bir halk sağlığı tehdidi olmaktan çıkarma hedefine ulaşmak için yapılması gereken daha çok şey var. Ülkemizde de 2019 yılında başlayan ’’Türkiye HIV/AIDS Kontrol programı’’ ile insan haklarını gözeterek, hastalığın edinilmesinde rol alan faktörlerle mücadele etmek, her bireyin tanı ve tedavi, bakım ve desteğe eşit ulaşımını sağlayarak, toplumun sağlığını korumak ve geliştirmek hedeflenmiştir.
HIV ile yaşayan, HIV riski altında olan bireylerin korunma yöntemlerini bilmesi, sağlık hizmetlerine kesintisiz erişimi, erken tanı için düzenli test uygulamalarının teşvik edilmesi ve toplumdaki damgalanmanın azaltılması toplum sağlığı için kritik öneme sahiptir.
Bu yılın teması "Tüm Şartlarda AIDS ile Mücadele devam" olarak belirlenmiş olup İnsan hakları merkeze alınarak toplumların öncülüğünde AIDS sona erdirilebileceğine inançtır. Bu Dünya AIDS Günü’nde toplumun her kesimi, erken tanı, korunma yöntemleri ve eşit sağlık hakkı konularında bilinçlenmeye davet edilmektedir.
