“Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası (13-19 Kasım 2017)”
“Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü (18 Kasım 2017)”
Antibiyotikler 150 yılı aşkın süredir bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılan ilaç grubudur. Antibiyotiklerin tedavi sürecine girmesi ile birçok ölümcül ve bulaşıcı hastalık tedavi edilebilir olmuştur. Bununla birlikte sık ve uygun olmayan kullanımlar nedeniyle antibiyotiklere direnç problemi de gündeme gelmiştir. Dünya genelinde en az %30-40’ının yanlış veya gereksiz yere kullanıldığı bilinmektedir. En sık ise etkeni %90’in üzerinde virüs olan mevsimsel çeşitli üst solunum yolları hastalıklarında kullanılmaktadır. Antibiyotiklerin virüslere etkisi bulunmadığı gibi, kullanılması durumunda yan etki, direnç ve gereksiz maliyet ile sonuçlanmaktadır. Poliklinik koşullarında bakteriyel& viral enfeksiyon ayırımını klinik olarak tam karar veremeyen hekimler de üst solunum yolu enfeksiyonlarında antibiyotik kullanma eğiliminde olmaktadır. Günümüzde bu ayrımı yaparak hekimi rahatlatan çok hızlı testler bulunmaktadır. Yine antibiyotiklerin en çok kullanıldığı idrar yolu ve alt solunum yolu enfeksiyonlarında da mikrobiyolojik örnek alındıktan sonra, gerekli ise antibiyotik kullanılması gerekir. Tek ve ucuz antibiyotik yerine gereksiz yere iki antibiyotiği bir arada ya da daha yeni ve pahalı olan antibiyotiklerin tercih edilmesi de uygun olmayan kullanımlardandır. Ayrıca enfeksiyonlara yönelik etkin hijyen, sanitasyon, aşılama gibi koruyucu hekimlik uygulamaları da antibiyotik gereksinimini dolayısıyla direnç oluşumunu önleyici bir yaklaşım olup, önemle üzerinde durulmalıdır.
Antibiyotik kullanımının sadece kullanan kişinin değil aile, toplumun doğal mikrobiyal ortamını da değiştirdiğini bilmelidir. Uygunsuz kullanılan her bir antibiyotik ile direnç problemi gittikçe yaygınlaşarak; özellikle hastanede ve yoğun bakımlarda tedavisi mümkün olamayan ölümcül enfeksiyonlarla mücadele edilmesi sonucunu doğurmaktadır.
Öte yandan antibiyotikler sadece insanlarda değil, hayvanlarda da sık kullanılmaktadır. Bakteriyel direnç oluşumuna önemli katkısı olan bu uygulama ile de ilgili tedbirler alınmalıdır.
Antibiyotikler doğru tanı konulması sonrasında bakteriyel bir enfeksiyon varlığında, gerekli ise doktor tarafından önerilen ilaçlardır. Ateş düşürücü, ağrı kesici değildir, enfeksiyon gelişimi önleyici ya da immun sistemi güçlendirme etkisi yoktur. Dirençli bakterilerin gelişmesinin durdurulması ve antibiyotiklerin gelecek nesillerde etkinliğinin sürdürülebilmesi için elimizde az sayıda kalan antibiyotikleri akılcı kullanmalıyız.
Dünya sağlık örgütünün konu ile ilgili 2018 yılı temasında olduğu gibi Antibiyotik kullanımı hepimizi riske sokar; antibiyotik önermeden önce 2 kere düşünmeliyiz.
